Zachęcamy do korzystania z bazy wiedzy. W tej zakładce znajdziecie Państwo informacje na temat Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, naszego podejścia do środowiska oraz inne materiały związane z procesem inwestycyjnym. Liczymy, że zawarte tutaj treści pomogą Państwu zbudować wiedzę na temat naszych inwestycji.
Rola PSE w sektorze elektroenergetycznym
Polskie Sieci Elektroenergetyczne zarządzają pracą całego krajowego systemu elektroenergetycznego. Od lat dbamy o sprawne działanie tego systemu, na który składają się jednostki wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i rozdzielające energię. W ten sposób zapewniamy ciągłość dostaw energii oraz jej powszechną dostępność.
Krajowy system elektroenergetyczny (KSE) tworzą trzy podsystemy odpowiadające za poszczególne zadania.
Wytwarzanie energii elektrycznej ̶̶ produkcja energii przez źródła wytwarzania, którymi w systemie elektroenergetycznym są elektrownie, elektrociepłownie i źródła rozproszone.
Przesyłanie energii elektrycznej ̶̶ realizowane jest przez operatora systemu przesyłowego, którego funkcję pełnią PSE. Odbywa się siecią przesyłową w celu dostarczania energii do sieci dystrybucyjnych lub odbiorcom przyłączonym do sieci przesyłowej.
Dystrybucja energii elektrycznej ̶̶ realizowana jest przez operatorów systemu dystrybucyjnego, polega na dostarczaniu energii sieciami dystrybucyjnymi do odbiorców instytucjonalnych i indywidualnych przyłączonych do tej sieci.
Dostarczenie energii elektrycznej do gospodarstw domowych jest możliwe dzięki efektywnemu funkcjonowaniu odpowiednio rozwiniętego systemu przesyłu i dystrybucji energii, czyli systemu stacji i linii elektroenergetycznych o różnych napięciach. W uproszczeniu, cały proces od momentu wytworzenia do dostarczenia energii odbiorcy wygląda następująco:
- elektrownie – węglowe, gazowe, wodne, słoneczne, wiatrowe, a wkrótce także jądrowe – produkują energię, po czym w stacjach SN/NN (średnich napięć / najwyższych napięć) podwyższa się jej napięcie w celu przesłania na duże odległości,
- liniami najwyższych napięć (NN, w Polsce 220 i 400 kV) przesyła się energię do lokalnych stacji NN/WN (najwyższych napięć / wysokich napięć), gdzie napięcie zmniejszane jest do 110 kV,
- liniami wysokich napięć (WN, w Polsce o napięciu 110 kV) dystrybuuje się energię na odległości nie przekraczające kilkudziesięciu kilometrów do stacji WN/SN,
- liniami średnich napięć (SN, w Polsce o napięciach 10, 15, 20 lub 30 kV) energia dostarczana jest do typowych transformatorów słupowych SN/nn,
- liniami niskiego napięcia (nn – najniższych napięć, 400 i 230 V) energia przekazywana jest do końcowych odbiorców (np. gospodarstw domowych).
elektrociepłownie
SN/NN
PSE
transformatorowe
NN/WN
przemysłowi zasilani
z sieci wysokiego
napięcia
transformatorowe
WN/SN
transformatorowe
SN/nN
przemysłowi
i biznesowi, zasilani
z sieci średniego
napięcia
korzystający
z niskiego napięcia
W każdym momencie ilość energii elektrycznej wytwarzanej w elektrowniach musi być równa energii zużywanej przez odbiorców. Dlatego system elektroenergetyczny musi być zdolny do zmiany kierunków i ilości przesyłanej energii. Jest to możliwe dzięki licznym połączeniom pomiędzy elektrowniami, stacjami elektroenergetycznymi oraz grupami odbiorców. Im sieć jest bardziej rozbudowana, tym system działa wydajniej i bezpieczniej, zapewniając stabilne, nieprzerwane dostawy energii do odbiorców.
Krajowa sieć przesyłowa zasilana jest napięciem zmiennym o częstotliwości 50 Hz. Dla porównania, w USA stosowane jest napięcie o częstotliwości 60 Hz.
Najwyższe napięcia najczęściej stosowane w Europie: 220-275, 300-330 i 500 kV.
W Polsce do przesyłania energii elektrycznej najczęściej stosuje się następujące standardy napięcia:
Warto wiedzieć PSE – Operator Systemu Przesyłowego (OSP)
do przesyłania na duże odległości
do przesyłania na duże odległości
Operatorzy Systemu Dystrybucyjnego (OSD)
do przesyłania na odległości nieprzekraczające kilkudziesięciu km
do przesyłania na odległości nieprzekraczające kilkudziesięciu km
do zasilania odbiorców końcowych
Środowisko
Infrastruktura elektroenergetyczna w środowisku
Realizując inwestycje polegające na budowie, rozbudowie i modernizacji infrastruktury elektroenergetycznej, dokładamy wszelkich starań, aby w jak najmniejszym stopniu oddziaływać na środowisko i otoczenie.
Z oddziaływaniem mamy do czynienia na dwóch etapach:
- Budowa – inwestor ogranicza obszar działania do miejsc realizacji prac budowlanych. Dzięki temu zarówno ingerencja w teren, jak i hałas są ograniczane do minimum.
- Eksploatacja – urządzenia, które pracują na stacji oraz linie NN są źródłem pola elektromagnetycznego (PEM) oraz niekiedy hałasu. Działanie infrastruktury jest regulowane przepisami określającymi dopuszczalne poziomy oddziaływania na otoczenie. Polska ma w tym zakresie jedne z najbardziej rygorystycznych norm w całej Unii Europejskiej.
Rygorystyczne prawo
Wszystkie eksploatowane w Polsce linie najwyższych napięć muszą spełniać surowe wymogi prawa polskiego i europejskiego w zakresie bezpieczeństwa oraz oddziaływania na środowisko naturalne, w tym na zdrowie i życie ludzi. Właściwe instytucje, na podstawie wyników pomiarów składowych emisji pola elektromagnetycznego (PEM), decydują o dopuszczeniu nowych linii i stacji do eksploatacji.
Przegląd norm dotyczących PEM stosowanych w UE
Dopuszczalny poziom PEM – porównanie norm Polskich z rekomendowaną normą UE
Dopuszczalna wartość natężenia pola elektromagnetycznego na granicy stacji lub pasa technologicznego linii NN nie może być wyższa niż 1 kV/m. Jest to wartość całkowicie bezpieczne dla ludzi i zwierząt.
Pole elektromagnetyczne pod kontrolą
Pole elektromagnetyczne (w skrócie: PEM) to naturalne zjawisko fizyczne. Towarzyszy całej ewolucji życia na naszej planecie. Jest to stan energetyczny przestrzeni wokół ładunków elektrycznych – wypadkowa pola elektrycznego i magnetycznego.
Naturalne pole magnetyczne Ziemi stanowi tarczę, pod którą był możliwy rozwój życia na planecie. Nie zanika ono na powierzchni planety, ale rozprzestrzenia się w przestrzeni kosmicznej. Ponieważ także Słońce ma swoje pole magnetyczne i elektryczne (ale o wiele silniejsze i gwałtowniej się zmieniające niż ziemskie) – magnetosfera Ziemi tworzy swoisty parasol, chroniący nas przed zabójczym wpływem tzw. wiatru słonecznego. Jest to masa naładowanych cząstek o wysokiej energii, wyrzucana w przestrzeń przez Słońce.
Naturalne pole magnetyczne Ziemi wynika z budowy wnętrza planety. W płynnym zewnętrznym jądrze Ziemi powstają prądy wirowe, wytwarzane przez tzw. efekt Coriolisa, związany z faktem, że Ziemia obraca się wokół własnej osi. To właśnie prądy wirowe są – w zgodnej opinii naukowców – źródłem naturalnego pola magnetycznego Ziemi.
Budowa wnętrza ziemi jako źródło pola magnetycznego
Stałe pole elektryczne Ziemi wynika z różnicy potencjałów między powierzchnią planety a jonosferą. Źródłem naturalnych pól elektrycznych i magnetycznych – w małej skali – mogą być również organizmy żywe – czyli także każdy pojedynczy człowiek.
Występowanie pola elektromagnetycznego jest zjawiskiem towarzyszącym pracy wszystkich urządzeń elektrycznych. Także tych powszechnie występujących w naszych domach, jak np. monitor komputerowy, maszynka do golenia, odkurzacz czy suszarka do włosów.
Sztucznie wywołane pole elektromagnetyczne w najbliższym otoczeniu człowieka
Poziom oddziaływania pola elektromagnetycznego określany jest poprzez wartości jego dwóch składowych: elektrycznej i magnetycznej. Ich dopuszczalne wartości w miejscach dostępnych dla ludzi nie mogą zostać przekroczone. Oznacza to, że infrastruktura stacyjna oraz linie NN projektowane są tak, aby poziomy oddziaływania mieściły się w normach i były bezpieczne dla otoczenia.
Porównanie natężeń pól magnetycznych
50 Hz
A/m
Porównanie natężeń pól elektrycznych
50 Hz
kV/m
Infrastruktura elektroenergetyczna jest całkowicie bezpieczna dla jej sąsiadów. Budowa nowych stacji i modernizacja już istniejących, jest zawsze realizowana zgodnie z surowymi normami wynikającymi z polskiego prawa, w tym przepisów dotyczących ochrony środowiska. W odniesieniu do działających od lat stacji elektroenergetycznych, powołane do tego instytucje nie stwierdzają przekroczenia dopuszczalnych norm w zakresie poziomu pól elektromagnetycznych oraz hałasu.
Zwierzęta i uprawy w pobliżu stacji i pod liniami
Nie ma żadnych przeciwwskazań do wypasu zwierząt w pobliżu stacji i linii. Podobnie jest z wszelkiego rodzaju uprawami. Stacje i linie elektroenergetyczne najwyższych napięć funkcjonują w całej Polsce, ale również w Europie. Wiele z nich pracuje od kilkudziesięciu lat, w większości na terenach rolniczych.
Sprzęt elektroniczny bez zakłóceń
Stacja w żaden sposób nie zakłóca sygnałów radiowych, telewizyjnych i internetu. Wynika to z faktu, że wspomniane urządzenia wykorzystują fale elektromagnetyczne o tzw. częstotliwościach radiowych (rzędu megaherców a nawet gigaherców – milionów i miliardów Hz), a pole elektromagnetycznych wytwarzane przez urządzenia do przesyłu energii elektrycznej mają tzw. skrajnie niską częstotliwość – 50 Hz.
Emisja dźwięku w normie
Głównym źródłem hałasu na stacji elektroenergetycznej są autotransformatory i służące do ich chłodzenia wentylatory. Poziom hałasu także jest regulowany przepisami. Stacje są projektowane tak, aby normy hałasu nie zostały nigdzie przekroczone, a w szczególności na znajdujących się w ich sąsiedztwie terenach zabudowy mieszkaniowej, gdzie dopuszczalny poziom hałasu jest ograniczony do wartości 40 lub 45 dB w nocy i 50 lub 55 dB w dzień. Tymczasem na granicy stacji poziom ten może wynosić 45 dB. Zatem im dalej od jej ogrodzenia, tym stacja jest mniej słyszalna. Dla porównania – 55 dB to wartość odpowiadająca normalnej rozmowie towarzyskiej, a szczekanie psa to około 80 dB.
Natomiast aby zmniejszyć szum generowany przez linie stosuje się nowoczesne przewody „wiązkowe” oraz izolatory, dzięki którym montowane linie są słyszalne zdecydowanie mniej, niż te stosowane w minionych latach.
Porównanie poziomu hałasu linii i otoczenia
